تاریخ ۸ اکتبر میلادی روز جهانی کودک نامگذاری شده است. اما آیا تاکنون با خود فکر کرده اید که علت این نامگذاری چیست؟ اولین بار در چه سالی این روز نامگذاری شد؟
آشنایی با روز جهانی کودک و فلسفه آن به تمامی والدین توصیه می شود. چرا که کودکان برکت زندگی و سرمایه‌های آینده جامعه ما هستند و در عوض آنها برای رشد و بالندگی خود به ما نیازمند هستند. بنابراین ما باید به رعایت کردن حقوق آنها و مهیا نمودن بستر ایمن برای آنها پایبند باشیم.
تاریخچه روز جهانی کودک
اختصاص دادن یک روز جهانی برای کودکان در واقع بهانه‌ای برای توجه به حقوق کودکان بود. پس از جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۶ سازمان ملل متحد برای حمایت از کودکان سازمانی به نام یونیسف را ایجاد کرد. تا اینکه در سال ۱۹۵۳ یونیسف تبدیل به یکی از بخشهای دائمی سازمان ملل متحد شد و ۸ اکتبر به روز جهانی کودک نامگذاری شد.
پس از آن مهمترین رخدادها در زمینه حقوق کودکان نیز در چنین روزی اتفاق افتاد. از جمله اینکه در ۸ اکتبر سال ۱۹۵۹ سازمان ملل متحد اعلامیه حقوق کودک و در سال ۱۹۸۹ کنوانسیون حقوق کودک را تصویب کرد.
بیشتر بدانید: بازی با عروسک ، موثر در رشد شخصیت کودکان
علت نامگذاری
کودکان علاوه برای اینکه سرمایه های آتی زندگی بشر هستند اما حساس ترین و آسیب پذیر ترین گروه سنی در جامعه محسوب می شوند. بنابراین هر گونه بی توجهی و یا کم کاری در زمینه فراهم آوردن رفاه زندگی برای آنها حرکتی غیر انسانی محسوب می شود. حتی بهانه‌هایی چون مشکلات اقتصادی و کم کردن بودجه های مربوط به هزینه های زندگی کودکان با این هدف که آینده بهتری خواهند داشت، هیچ گونه توجیه و بازده اقتصادی ندارد.
بنیانگذاران روز جهانی کودک نیز در واقع با اختصاص دادن این روز، سه هدف عمده را دنبال می کردند:
- دفاع از حقوق کودکان
- تشویق نمودن کودکان به صلح و دوستی با سایر کودکان جهان
- واداشتن دولت ها به حمایت از فعالیت های یونیسف
البته روز جهانی کودک در کشورهای مختلف تاریخ های متفاوتی دارد. اما در هر صورت همه کشورها ملزم به گرامیداشت چنین روزی در تقویم خود هستند.
بیشتر بدانید: نکات مهم انتخاب اسباب بازی برای کودکان
روز جهانی کودک در ایران
در ایران روز جهانی کودک در تاریخ ۸ اکتبر برابر با ۱۶ ام مهر ماه تعیین شده است. این تصمیم در سال ۱۳۷۲ طی جلسه ای با حضور نمایندگانی از سازمان بهزیستی کشور، وزارت آموزش و پرورش، کانون فکری و پرورش کودکان و نوجوانان و دیگر نهاد ها اتخاذ شد. در ادامه با اطلاع رسانی به دفتر یونیسف در ایران و با تصویب توسط شورای فرهنگ عمومی به تقویم رسمی کشور اضافه شد. البته در سال ۱۳۹۳ مسئولیت دبیرخانه این ستاد به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واگذار شد. پس از آن هر ساله با نزدیک شدن تاریخ شانزدهم مهر ماه برنامه های هفتگی ملی کودک در تهران و سراسر کشور توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می شود.
پیامد های روز کودک در دنیا و ایران
از زمان اختصاص یافتن روز جهانی برای کودکان، وضعیت آنها در سراسر جهان بهبود یافته است. تاکنون ۸۰ درصد از کودکان جهان در برابر بیماری هایی چون فلج اطفال، کزاز، دیفتری، سل و سرخک واکسینه می شوند. مرگ و میر کودکان طی سه سال گذشته بوطر چشمگیری کمتر شده است و همچنین اشمار کودکانی که از حق تحصیل بهره مند می شوند نیز افزایش یافته است.
اما هنوز هم مشکلاتی چون فقر شدید، گرسنگی، بیماری، کودکان کار، برده داری، استفاده جنسی و غیره برای کودکان در سر تا سر جهان وجود دارد که توسط فعالان حقوق کودک در کشور های مختلف مورد پیگیری قرار می گیرد.
پیمان نامه جهانی حقوق کودک
پیمان نامه یک کنوانسیون بین المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کودکان را مطرح می کند. این پیمان نامه در ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد مورد پذیرش قرار گرفت و از ۲ سپتامبر ۱۹۹۰ لازم الاجرا شد. به این معنی که دولت های امضا کننده این پیمان نامه، موظف به اجرای آن هستند و هرگونه قانون شکنی در این رابطه در کشورهای آنها قابل پیگیری است.
مطابق با این پیمان نامه به هر انسان کمتر از ۱۸ سال کودک گفته می شود. این کنوانسیون ۵۴ ماده دارد. ۴ اصل پایه ای این ۵۴ ماده را جهت بخشی می کند:
- هیچ کودکی نباید از هرگونه تبعیضی رنج ببرد.
- در تصمیم گیری های مربوط به کودکان بایستی منافع آنها در سطح عالیه مورد توجه قرار بگیرد.
- همه کودکان حق زندگی کردن و رشد را دارند.
- همه کودکان حق بیان آزادانه نظرات و عقاید خود را دارند و این نظرات بایستی در تمامی امور مرتبط با آنها مورد توجه قرار بگیرد.
